Sinema Dünyasında Derin İzler Bırakmış 10 Büyük Yönetmen
1910’lu yıllardan itibaren insan hayatına giren sinemanın günümüzde hala popüler olmasındaki aslan payı elbette yönetmenlere ait. Bir asrı aşkın zamandan bu yana, sayısız yönetmen şüphesiz büyük izler bıraktı ancak içlerinde 10 tanesi var ki; onların bıraktığı izler daha derin… İşte sinema dünyasında derin izler bırakmış 10 büyük yönetmen.
1-) Alfred Hitchcock
Alfred Hitchcock; kimine göre sinemanın gerçek kurucusu, kimine göre bir dahi, kimine göre ise gelmiş geçmiş en iyi yönetmen… Keza, Rear Window pek fazla sinema otoritesine göre gelmiş geçmiş en iyi film olarak adlandırılır. Bunlar tartışıladursun, gerçek olan bir şey varsa o da Alfred Hitchcock’un gerçekten de büyük ve zamanının çok ötesinde bir yönetmen olduğudur. Hitchcock’un filmleri değil bugün, 100 yıl sonra bile değerinden ve kalitesinden hiçbir şey kaybetmeyecektir.
Yönetmenin mutlaka görülmesi gereken filmleri: Rear Window, Psycho, The Birds, North by Northwest, Dial M for Murder, Vertigo, Rope, Stransgers on a Train, The 39 Steps, The Wrong Man.
2-) Sergio Leone
Bazı yönetmenler sanatsal üsluplarla, bazıları diyaloglarla, bazıları dış çekimli hareketli sahnelerle, bazıları ise kendilerine özgün imgelerle ön plana çıkar. Sergio Leone’de bunların hepsi var… Muazzam ve alışılagelmişin dışında çekim açıları, karakterleri izleyiciye yansıtma başarısı, kendine has yakın plan çekimleri kendisini her daim özel kılacaktır.
O zamana değin kimsenin çok fazla saygı duymadığı western türüne yeni bir kimlik kazandırmış, westerne sanatsal bir boyut entegre etmiş olan Leone; Sam Peckinpah, Quentin Tarantino, Guy Ritchie, Nuri Bilge Ceylan gibi onlarca yönetmeni derinden etkilemiştir.
Yönetmenin mutlaka görülmesi gereken filmleri: Once Upon a Time in the West (C’era una volta il west), The Good The Bad and The Ugly (İl Buono, İl Brutto, İl Cattivo), Once Upon a Time İn America, Duck You Sucker (Giu la Testa)
3-) David Lynch
Sinema dünyasına “filmleri en anlaşılamayan yönetmen hangisi” diye sorsalar, eminim pek çok kişi aynı cevabı verir: David Lynch. Distopik bir atmosfer, her detayına önem verilmiş tam manasıyla kimse tarafından anlaşılamayan simgesel öğeler, sınır tanımayan çekim sekansları Linch filmlerinin olmazsa olmazlarıdır. Tabii, bunları her filmi için söylemek mümkün değildir, keza The Straight Story, Wild at Heart, The Elephant Man gibi herkesin anlayabileceği ve bir o kadar da naif filmleri de vardır. Ayrıca, en az filmleri kadar değerli olan, son yıllarda yeni bölümlerini çektiği dizisi Twin Peaks’i de es geçmemek gerekir.
Yönetmenin mutlaka görülmesi gereken filmleri: Mulholland Drive, The Straight Story, Lost Highway, Wild at Heart, The Elephant Man, Twin Peaks.
4-) Stanley Kubrick
Stanley Kubrick…yaptığı her filmi çok konuşulmuş, hiçbir filmi zamana yenik düşmemiş, değerini yitirmemiştir. Kah kurgunun temel unsurları sayılan gizem, korku, dram, trajedi gibi unsurların hepsine birden aynı filmde yer vermiş, kah militarizme selam çakmış, kah geçerliliğini hala koruyan postmodern bir bilim kurguya imza atmıştır. “ Sinema nedir” , “nasıl olmalıdır” sorularını kariyeri boyunca yaptığı her filmle cevaplamayı başarmıştır. Stanley Kubrick, kaliteli sinema tutkunlarının her daim saygısını kazanmayı başarmış, büyük bir ustadır.
Yönetmenin mutlaka görülmesi gereken filmleri: Eyes Wide Shut, Paths of Glory, The Shining, A Clockwork Orange
5-) Alejandro Gonzalez İnarritu
Özellikle son zamanlarda Latin Amerika sinemasında çok iyi yönetmenler yetişiyor fakat bunların arasında en çok konuşulması gereken isim Alejandro Gonzalez İnarritu. Filmlerinde enfes çekim planlarıyla mükemmele yakın bir şiirsel anlatımı bir araya getirmeyi başaran İnarritu’nun yönettiği her film bir başyapıt niteliğinde. Yeni Türk Sinema akımının da önemli bir öğesi olan depresif karakterlere İnarritu’nun filmlerinde de rastlamak mümkün fakat bizim sinemamızın aksine daha evrensel ve derdini daha iyi anlatabilen işler ortaya koyduğunu da belirtmek gerekir. Şu an çekimini yaptığı Limbo adlı filmi, sinema dünyasında merakla takip ediliyor.
Yönetmenin mutlaka görülmesi gereken filmleri: Birdman or (The Unexpected Virtue of Ignorance), Amores Perros, Biutiful, 21 Grams, The Revenant, Babel.
6-) Andrew Zvyagintsev
Rus sinemasının son zamanlarda yetiştirdiği en iyi yönetmen. Nelyubov (Loveless) ve Vozvrashchenie (The Return) filmlerinde kullandığı alışılagelmişin dışında yer alan çekim teknikleri, senaryo, kurgu ve anlatım becerisi usta işiydi. Rus sineması denildiği zaman doğal olarak herkesin aklına Andrey Tarkovski gelir. Hatta Zvyagintsev’in Vozvrashchenie’si ile Tarkovski’nin Stalker’ı arasında belli başlı sahnelerde benzerlikler net olarak görülüyor. Fakat Zvyagintsev’in Tarkovski’den en keskin farkı, anlatmak istediğini şiirsellik aracılığıyla direkt olarak değil, dolaylı yollardan yapması. Onun filmlerinde kimin haklı kimin haksız olduğuna seyirci karar veriyor ve özellikle bu yönü onu özel bir yönetmen yapıyor.
Yönetmenin mutlaka görülmesi gereken filmleri: Nelyubov (Loveless), Vozvrashchenie (The Return), Leviathan
7-) Paolo Sorrentino
Fedrico Felini, Giuseppe Tarnatore, Sergio Leone, Pier Paolo Passolini, Bernardo Bertolucci gibi büyük yönetmenlerin yetiştiği İtalyan sinemasının son cevheri. Sorrentino’nun kendisini diğerlerinden ayıran en önemli özelliği filmlerinin her saniyesinin sanatsal değerinin çok yüksek olması. Bu açıdan bakıldığında çekimlerini çok büyük bir emekle gerçekleştirdiği aşikar.
Yönetmenin mutlaka görülmesi gereken filmleri: La Grande Belezza (The Great Beauty), Youth, The Must Be the Place, İl Divo.
8-) John Marcellus Huston
Amerikan sinema tarihinin en iyi yönetmenlerinden biri olarak kabul edilen Huston, sinemaya neredeyse yarım asır hizmet etmiştir. Aynı zamanda kendisi gibi ailesi de sinemanın içindedir. Anjelica Huston kızı, Walter Huston ise babasıdır. Humhrey Bogart, Jack Nicholson, Jeff Bridges, Stacey Keach, Katherine Hepburn, Sterling Hayden, Sean Connery, Christopher Plummer, Michael Caine, Marilyn Monroe, Eli Wallach, Clark Gable, Paul Newman, Jacqueline Bisset gibi büyük oyuncularla çalışan yönetmen, filmleriyle sinemaya, özellikle Hollywood tarzı sinemaya yeni bir boyut kazandırmış ve evrensel çapta saygı görmeyi başarmıştır.
Yönetmenin mutlaka görülmesi gereken filmleri: The Terausure of the Sierra Madre, The Man Who Would be King, The African Queen, The Maltese Falcon, The Asphalt Jungle, The Misfits, Moby Dick.
9-) Quentin Tarantino
Tarantino, 90’lı yılların başında yaptığı Reservoir Dogs ile sinemada devrim etkisi yaratmış, sonrasında yaptığı her film ile dünya çapında büyük bir hayran kitlesi kazanmayı başarmıştır. Kendisine has senaryo, kurgu, çekim ve diyalog üslubuyla benzersiz bir yönetmendir.
Bazıları, filmlerinin orijinal olmadığını hatta “çalıntı” olduğunu iddia edebilir ve buna bağlı olarak listede yer almasını yadırgayabilir fakat mesele derin izler bırakmaksa Tarantino bunu çoktan hak etmiştir. Ayrıca sanat dünyasında yüzde yüz orijinallik, yüzde yüz yaratıcılık diye bir şey söz konusu değildir. Sanat da tıpkı bilim gibi “herkesin üzerine bir tuğla yerleştirdiği” bir birikim öğesi değil midir? Sonuçta çaldığı ya da etkilendiği hiçbir öğeyi tekrarlamamış, üzerine yorum ve beceri katarak çoğu zaman çaldıklarının üzerine çıkmıştır.
Yönetmenin mutlaka görülmesi gereken filmleri: Pulp Fiction, Reservoir Dogs, Kill Bill (1-2), İnglarious Busterds, Django Unchained, True Romance (senaryo)
10-) Nuri Bilge Ceylan
Sanatsal gerçeklik akımının dünya üzerindeki en önemli temsilcisi. Türk sinemasının belki de en büyük yönetmeni. Yönetmenin gerek ulusal gerek uluslararası alanda kazandığı ödüller bunu kanıtlar nitelikte zira.
Müthiş görsellerle bezenmiş sahneler, muhteşem taşra manzaraları içinde yaşam mücadelesi veren depresif karakterler, Sait Faik hikayelerini de andıran Çehovvari diyaloglar, biraz pesimizm biraz da romantizm, Ceylan sinemasının temelini oluşturmakta. Bir Zamanlar Anadolu’da ile beraber “daha geveze” karakterler yaratan Ceylan, bu değişikliği Kış Uykusu ve Ahlat Ağacı filmi ile de devam ettirdi. Şu an çekimlerini yaptığı yeni projesi Kuru Otlar Üstüne’nin gelecek yıl izleyiciyle buluşması bekleniyor.
Yönetmenin mutlaka görülmesi gereken filmleri: Bir Zamanlar Anadolu’da, Kış Uykusu, Uzak, İklimler, Ahlat Ağacı.
İz Bırakan Diğer Yönetmenler: Francis Ford Coppola , Andrey Tarkovski, Robert Bresson, Milos Forman, David Fincher, Federico Fellini, İngmar Bergman, Lars von Trier, Martin Scorsese, Woody Allen, Alfonso Cuaron, Richard Linklater, Wes Anderson, Paul Thomas Anderson, Terrence Malick, Atıf Yılmaz, Michael Haneke, Akira Kurosava, Tim Burton, Sam Mendes, Steven Soderbergh, Orson Welles, Luis Bunuel, Robert Altman, Frank Capra, George lucas, Florian Henckel von Donnersmarck, Fatih Akın, Joel Coen ve Ethal Coen, Park Chan Wook, Martin Mcdonagh, Roberto Benigni, Şerif Gören, Michael Mann, Elia Kazan, Damian Szifron, Emir Kusturica, Fabian Belinsky, Costa Gavras, Bernardo Bertolucci, Sam Peckinpah, Lukas Moodysson, Alfonso Cuaron, Pedro Almodovar, Lee Chang Dong, Jim Jarmusch, Wong Kar Wai, Pelin Esmer, James Cameroon, Luc Besson, Terry Gilliam, Roman Polanski, Asghar Farhadi, Abbas Kiyarüstemi, Giuseppe Tarnatore, Ron Howard, Billy Wilder, Vittorio de Sica, Frank Darabont.
Bu konular da ilginizi çekebilir:
sinema severlerin bu bilgisine yönetmen tanımasına gerçekten hayranım . benim en zayıf yönüm sinema
YanıtlaSilTabii yazıyı hazırlarken epeyce araştırdım ama merak ederim ben hem kitap yazarlarını hem de yönetmenleri. Özellikle beğendiğim filmse kim çekmiş diye çok merak ederim:)
SilThank you, Deria, for telling about this talented people! I like watching films!
YanıtlaSilI love yo write about talented people. Have a nice weekend dear:)
SilGenelde yönetmenlere pek bakılmaz, sonra da benim gibi "aaa bu filmin yönetmeni bu kişimiymiş" denir :-)) Bayramınız mübarek olsun 🙏
YanıtlaSilSize de mutlu bayramlar. O bazen bana da olur aa bu bu yönetmenin filmi miymiş derim. Ama genelde hem kitap yazarlarını hem de yönetmenleri merak ederim ve araştırırım. Özellikle yeni bir yazar veya ilk kez filmini izlediğim bir yönetmense. Yazıdakiler zaten gerçekten sinema dünyasına iz bırakmış yönetmenler ve unutulmazlar arasında girdiler bile:)
Sil