Hazırcevaplılık Nasıl Geliştirilir: Zekice Cevaplarla Etkili İletişim Yolları

 

Muhtemelen bu tür durumları siz de yaşamışsınızdır: Birisi sizi saygısızca ve provokatif bir şekilde eleştiriyor ve siz cevap veremiyorsunuz. Patronunuz, zorlu bir meslektaş veya ateşli bir müşteriyle yapılan konuşmada doğru sözleri bulamıyorsunuz veya uygun sözleri geç buluyorsunuz. Benim başıma çok sık gelir. O anda dumura uğrar cevap veremem sonra da ah keşke şöyle deseydim diye hayıflanırım. Aslında zeka ile de ilgisi olmayan bu durumu aşmaya çalışırken araştırdıklarımı ve öğrendiklerimi sizlerle de paylaşmak istedim.

Öncelikle iyi bir haber vereyim: Hazırcevaplılık öğrenilebilir! Zekice ve anında cevaplar vermek, özellikle yetenekli konuşmacıların ayrıcalığı değil

Hazır cevap olmak, duruma tam olarak uyan ve karşı tarafı aşağılamayan spontane ve zekice bir yanıt olarak tanımlanır. Hazır cevaplılık, doğru sözcükleri her zaman bulma sanatı, zorlu durumları zarif bir şekilde yumuşatma veya doğru anı yakalamak için gerekli olan bir beceridir.

 

Neden Hazırcevap Olamıyoruz?

Hazırcevap olamama, veya anında tepki verme eksikliği genellikle insanların alışılmadık veya hoş olmayan durumlarda kendilerini güvensiz hissetmelerinden kaynaklanır. Bu güvensizlik duygusu, ikna edici sözcükler bulamamalarına neden olur. Ancak, hazırcevap olabilmek için, özellikle eleştirel durumlarda özgüven sergileyebilmek gerekir.

 

Özgüven, başarılı iletişimin anahtarıdır. Kendine güvenen insanlar, daha az saldırıya uğrar ve daha saygılı bir şekilde muamele görür. Sakinliklerinden dolayı iletişim araçlarını uygun bir şekilde ve her durumda kullanabilirler, bu araçlardan biri de hazırcevap olmaktır. Öte yandan utangaç olan, sinirli bir sesle konuşan ve belki de yanakları kızaran kişi, keskin yorumları zor bir şekilde ifade eder. Bu noktada kişinin sözcükleri ve kişinin etkisi arasında bir uçurum oluşur.

 

Bu nedenle, retorik hilelerle uğraşmadan önce, önce kendiniz ve etkiniz üzerinde çalışmanız gerektiğini unutmayın, ancak bu zaman ve pratiğe ihtiyaç duyar.

 

Söyleşide Daha Fazla Özgürlük İçin Beş Faktör

Söyleşide daha fazla özgürlük sağlayacak beş faktör vardır:

 

Olumlu Tutum: Birçok insan, kendilerinin hazırcevap olamayacaklarına inandıkları için gerçekten de hazırcevap olamazlar. Bu olumsuz tutum, iletişim davranışımıza yansır. Diğerlerinin söylediklerine hazırcevap bir şekilde yanıt vermek için, negatif tutumunuzu değiştirmeniz gerekecektir. Pozitif düşünmeye çalışın çünkü bu pozitif tutum dışarıya da yansır. Pozitif bir etki yaratan kişilere daha az saldırı yapılır. Olumlu bir insan olarak, başkalarını hızlıca kazanabilirsiniz.

Pozitif Düşünce İçin Olumlama Örnekleri

Göz Teması: Göz teması, güveni yansıtmak için önemli bir araçtır. İşte konuştuğunuz kişiye bakmak, ona "kontrol altında olduğunuzu" belirtir. Diğerlerine dostça ama kararlı bir şekilde bakarken, istediğini bilen bir kişi olarak gösterir. Göz teması basit bir araçtır ve yine de iletişimdeki olumlu etkisi genellikle göz ardı edilir. O olmadan güven sinyali vermek neredeyse imkansızdır. Günlük yaşamda, sokakta, trenle yolculuk yaparken veya markette dolaşırken, bilinçli bir şekilde insanlara dostça bakarak göz teması kurmayı kolayca pratiğe alabilirsiniz.

Ses: Bir sesin yüksekliği hazırcevaplılık üzerinde herhangi bir etki yapmaz. Bunun yerine, konuşma hızı ve ses tonu önemlidir. Yavaş konuşmaya çalışın, ses tonunuzun değiştiğini göreceksiniz. Konuşma hızı ve ses tonu ile sesinize ifade kazandırabilirsiniz. Ayrıca, bir cümlenin sonunda sesinizi aşağı tonlara indirerek iyi bir etki elde edebilirsiniz. Ses varlığınızı geliştirmek için tanıdık ve tanımadık metinleri yüksek sesle okuyarak pratiğe alabilirsiniz.

Karizma: Bazı insanların diğerlerini etkisi altına alıp adeta büyülediğini farketmişsinizdir. Bu, kişinin karizmasıyla ilgilidir. Karizma, insanların size, amaçlarınıza ve ilgi alanlarınıza heyecanlan duymasına ve etkilenmelerine yol açan bir şeydir. Karizma, bazı insanların sahip olduğu tarifsiz bir şeydir. Bu doğuştan gelmese bile pratik yaparak kazanabilirsiniz. Kendi kendinize güvenen bir tarz geliştirmelisiniz. Hatalarınıza ve başkalarının hatalarına karşı özgüven gösterin.

Duygusal Duyarsızlık: Duygusal tepkilerinizi yok sayamazsınız, ancak duygularınızı kontrol etmeyi öğrenebilirsiniz. Çoğu hazırcevap insan, agresif bir karşılaşma sırasında sakin bir şekilde tepki verme yeteneğine sahiptir. Bu duygusal duyarsızlık kazanılabilir bir şeydir. Sözlü bir saldırıya karşı koymayı öğrenin. Bir saldırıya yanıt vermenin bir yolu, saldırgan bir kişiye bir soru sormak ve sadece bu soruya odaklanmaktır, bu kişinin söylediklerine değil.

Hazırcevaplılığın Üç Türü

Hazırcevaplılık terimi genellikle üç ana alanı ifade eder:

 

Yanıt Yeteneği: Yanıt yeteneği, bir kişinin hakaret edildiğinde ancak provokatörü kötü bir ışık altına sokan zekice bir yanıt verdiğinde ortaya çıkan bir tür hazırcevaplılıktır. Genel olarak, yanıt yeteneğinin ardından sözlü bir saldırıya gizli bir karşı saldırı gelir.

Esprili Olma Yeteneği: Hazır cevap olmanın başka bir türü, her türlü durumda anında esprili bir yorum yapma yeteneğidir. Esprili olma yeteneğinde önceden bir saldırı olması gerekmez.

Tartışma Yeteneği: Bir kişi, bir müzakere, toplantı veya tartışma sırasında kendini etkili bir şekilde satabilirse, diğerleri de onu hazırcevap olarak tanır. Tartışma yeteneği, kendinden emin, net cevaplar ve stratejik olarak yerleştirilmiş sorularla karakterizedir. Konuşma belirli bir yöne ve belirli bir hedefe aktif olarak yönlendirilir. Bu tür hazırcevaplılık, iş dünyasında özellikle önemlidir.

Bir Teknik Meselesi

Hazırcevap kabul edilen ve doğal yeteneklere sahip gibi görünen insanlar vardır.  Ancak daha yakından bakıldığında, her zaman aynı prensiplere dayandıkları görülür. Belli durumlarda uyguladıkları teknikleri vardır. İşte size bu hazırcevaplılık tekniklerinden bazılarına örnekler:

 

Kıyasla Altın Hilesi: "Senin kadar zeki değilim." "Ama senin harika bir köpeğin var!"

Tersine Soru (Daha iyi mi olurdu?): "Sen bir palyaço gibi davranıyorsun." "Mutsuz bir insan olmamı mı tercih ederdin?"

Aptalı oyna: "Beynini kesmişler galiba." "Evet, o zamandan beri ideal kiloma sahibim."

Gizli Karşı Saldırı ile Cevap:  ‘‘ Ben de böyle eğlenceli olabilirim." "Sizi daha önce eğlenceli gördüğümü hatırlamıyorum, ilginç bir deneyim olacak."

Tabii bunlar sadece örnek cümleler. Herkesin hayatında hazırcevap olmasını gerektiren farklı durumlar ve anlar vardır. Ben de ilerlemiş yaşıma rağmen introvert kişiliğimden ileri gelen bu konudaki zayıflığımı yenmeye çalışıyorum. Bazen başarılı da oluyorum ama daha çalışmam lazım. Sanırım bunun en iyi yolu da bu konudaki yayınları okuyarak, önerilen egzersizleri yapmak. Hatta güvendiğiniz bir arkadaşınızla da alıştırmalar yapabilirsiniz.

Bu konular da ilginizi çekebilir:

Empati Yapmayı Öğrenmenin 7 Yolu

Başkalarının Sizin İçin Ne Düşündüğünü Umursamayın ve Sizi Engellemesine İzin Vermeyin

Bak Şu Çaşışana, Bak Şu Konuşana

Kendinize Her Gün Sormanız Gereken 5 Soru