Türkiye’de Online Kütüphaneler


 

Türkiye’de Online Kütüphaneler

 

Herkese merhaba. Bildiğiniz gibi sıkça hem kütüphaneye gittiğimden, hem de online kütüphaneye üye olduğumdan bahsediyorum. Kütüphaneden kitap alıp okumak, benim gibi çok okuyan insanları maddi olarak çok rahatlatıyor. Yoksa her ay kendime birkaç yüz euro verip kitap almam mümkün değil. 

Yaşadığınız yerin yakınında kütüphane yoksa, online kütüphaneler imdada yetişiyor. Buradan kolayca kitapları indirip okuyabiliyorsunuz.

Avusturya'dan beni takip eden birçok okurum, blogda okuyarak şehir ve eyalet kütüphanelerine üye oldular. Zaman zaman Türkiye'den de okur mesajları geliyor ancak ben orada yaşamadığım için bu yazıyı erteliyordum. Nihayet araştırmamı tamamladım. Türkiye'de de birçok online kütüphane olması beni çok sevindirdi. Olabildiğince objektif olmaya ve çeşitli ilgi alanlarına hitap eden kütüphanelere yer vermeye çalıştım.Eksiklerim varsa lütfen yorumlarda yazın ki daha çok insan kitaplara ulaşabilsin.


Türkiye'de Hangi Online Kütüphaneler Var?

Web teknolojilerinin yaşantımıza girdiği günden bu yana çok hızlı bir değişim ve dönüşümün içerisinde yer almaktayız. Teknolojik aletlerin yaygın olarak kullanılmaya başlamasıyla birlikte her tür işlemin sanal platformlar üzerinden yapılabilir hale gelmesi bizler açısından bir avantaja dönüşmüş durumda. Türkiye’de Online Kütüphaneler son dönemlerde geniş bir kesim tarafından tercih edilirken bunun sebepleri arasında yaşanan Covid 19 krizinin de etkisi var.

 

Klasik kütüphanelerden farklı olan online kütüphanelerin araştırmacıların yanı sıra okumaya merakı olanlar açısından da birçok kolaylığı beraberinde getirdiği bir gerçek. Dünya genelinde olduğu kadar Türkiye’de de online kütüphanelerin açılması fiziksel sınırların da sonlanması demek.

 

Dijital teknolojiler sayesinde fiziki ortamda yapılan çoğu işlemin sanal platformlara taşınması herkes açısından bir kolaylık olarak değerlendiriliyor. Dijitalleşme her alanda tercih edilen uygulamalar arasında yer alırken bu teknolojiler bilgiye ulaşmayı da kolay hale getirmesi ile dikkat çekiyor.

 

Araştırmacıların ya da okumayı seven herkesin online kütüphaneler sayesinde fiziksel ortamlara ihtiyacı olmadan ve zaman kavramının da dışında kalarak kütüphanelerden bilgiye ulaşması mümkün. Evde, dışarıda herhangi bir mekânda kullanıcı online kütüphaneye girerek dilediği esere ulaşmak istediğinde internetin yanı sıra dijital bir cihazının olması yeterli.

 


Online Kütüphanelerde Neler Var?

 

Online kütüphaneler çeşitli içeriklere ulaşmak için sanal ortamlar üzerinden kullanıcılara hizmet veren uygulamalar. Online Kütüphanelerde Neler Var? Okuyucular açısından merak edilebilecekler arasında yer alırken bu kütüphanelerde fiziksel olanlara benzer tüm özellikler bulunur.

 

Bu tür kütüphanelerin bilinen fiziksel kütüphanelerden tek farkı fiziksel bir ortamda değil de sanal kaynaklar aracılığı ile eserlere erişim sağlanmasıdır. İnternetin olduğu her ortamda sanal kütüphanelere zaman ve mekân kavramı olmadan ulaşılabilir. Kullanıcıların teknolojik bir cihaza sahip olmaları online kütüphanelere diledikleri yerden giriş yapmaları için yeterlidir.

 

Araştırma yapmak istedikleri konuya bağlı olarak da metin tabanlı ya da görsel nitelikteki eserlere ulaşabilirler. Bu noktada önemli olan ise ulaşılmak istenen kaynakların dijital olarak taranarak sayısal ortamlara aktarılmış olmasıdır. Bu sayede araştırmacılar diledikleri eserlere ulaşabilir. Zengin bir kaynağa sahip online kütüphaneler yüksek çözünürlüklü görsel kaynaklarla da katılımcıların ilgisini çekmeyi başarırlar.

 

Online kütüphanelerde; roman, süreli yayın, gazete ve dergiler, el yazması eserler, tablo ve haritalar da dahil olmak üzere okuyucuların arayacağı birçok eser bulmak mümkündür. Online kütüphanelere erişim sağlanacağı zaman internet ortamı üzerinden üyelik gerçekleştirmek gerekirken üyelik sırasında kullanıcıların bilgilerini girmesi istenir. Bazı online kütüphaneler ise katılımcılardan üyelik şartı aramadan hizmetlerini sunarlar.

 

İstanbul Üniversitesi Online Kaynaklar

 

İstanbul Üniversitesi’nin yaptığı çalışmalar kapsamında bazı eserlerin dijital ortamlara aktarılarak okuyucularla buluşması sağlanmıştır. Araştırmacılar ve okumaya merakı olanlar için bu kaynaklara erişim sağlamak dijital kanallardan mümkün.

 

Sultan II. Abdülhamit’in Yıldız Fotoğraf Koleksiyonu da bu sayısal kaynaklar arasında yer alır. Ayrıca farklı dillerde basılmış gazeteler, Kanuni Sultan Süleyman’a ait eserler de kütüphanenin çalışmaları ile okurların hizmetine sunulmuş durumdadır. Bu eserlere erişim sağlanmak istendiğinde web adresleri üzerinden istenilen hizmet alınabilmektedir.

 

İstanbul Üniversitesi’nin yaptığı çalışmalar bununla da sınırlı değil. Merkez Kütüphanesi’nde yer alan ve Atatürk’ün okumak için ödünç aldığı kitaplardan oluşan koleksiyonun da okuyuculara sunulduğu görülmektedir. İstanbul Üniversitesi’nin yaptığı bu çalışmalar için aşağıdaki web adresleri ziyaret edilebilir.

 

http://cihanhukumdari.istaanbul.edu.tr

 

http://ataturkleokumak.istanbul.edu.tr

 

http://osmanlimuzigi.istanbul.edu.tr

 


Halk Kütüphaneleri Online Kitap Arşivi

 

Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın çalışmaları sonucunda halk kütüphanelerinde yer alan binlerce kitabın sayısal ortamlara taşınmasıyla okuyucuların bu kitaplara ulaşması da kolaylaşmıştır. Bu arşivde yer alan kaynaklar ise klasik kitapların yanı sıra güncel eserler. Kütüphanenin kaynaklarından yararlanmak isteyen kullanıcıların üyelik gerçekleştirmesi gerekirken daha sonra diledikleri kitaba erişim sağlaması için sistemi kullanması yeterli. http://koha.ekutuphane.gov.tr

 

IRCICA Farabi Dijital Kütüphanesi

 

IRCICA, İslam Tarih, Sanat ve Kültür Araştırma Merkezi olarak bilinen online bir kütüphanedir. Bu kütüphane tüm dillerdeki eserleri kullanıcılar için sunarken metin içi arama yönteminden yararlanmaya da olanak sağlamaktadır. Bu çalışmayı OCR teknolojisi kullanarak yapan kütüphane, seçili kütüphaneler arasında yer alır. OCR teknolojisi aracılığı ile optik karakter tarama işlemi kolaylıkla yapılabilmektedir. Dünya genelindeki araştırmacılar kütüphaneden araştırmaları sırasında yararlanmaktadırlar.

 

Kütüphanede Osmanlıca sayısal sayfalara ve görüntülere ulaşman mümkün. Bu kütüphanede Osmanlıca eserler için yapılan özel çalışmalardan biri de sayısal ortamlara dökülmeleri sırasında gerekli olan yazılım teknolojisinin geliştirilmesi. Optik karakter tanıma teknolojisinin Osmanlıca eserler açısından çözümleme yapamaması nedeni ile geliştirilen yeni yazılım aracılığı ile bu eserlerin okunması yapılarak sayısal ortamlara aktarılmıştır.

 

Farabi online kütüphanesinin bir diğer özelliği de okuyucuların diledikleri eserin çevirisine anlık olarak ulaşabilmesi. Aynı zamanda bu eserlerin sesli olarak ve tercih edilecek dilde okunması da katılımcılara sunulan hizmetlerden yalnızca biri. Bu kütüphane çok geniş bir katılımcı kitlesi tarafından takip edilmekte ve sunduğu hizmetlerden yararlanılmaktadır. http://library.ircica.og/

 

İBB Atatürk Kitaplığı

 

İBB Atatürk Kitaplığı, İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından okuyuculara kazandırılan çok geniş bir online kütüphane. Bu kütüphanede yer alan eserlerin zengin bir çeşide sahip olması önemli özellikleri arasındadır. Bu kütüphanede dijital görseller, e-kitaplar, el yazması eserler, nadir bulunan matbu eserler ve kartpostallarla birlikte haritalara ulaşmak mümkün. http://ataturkkitapligi.ibb.gov.tr

 

Sakıp Sabancı Müzesi Dijital Koleksiyonları ve Arşivi

 

Türkiye genelinde bir müzeye ait tüm koleksiyonların dijital ortama aktarılması açısından güzel bir örnek teşkil eden bu çalışma ile Sakıp Sabancı Üniversitesi, Sakıp Sabancı Müzesi’nin tüm koleksiyon ve arşivlerini online platformlar üzerinden ziyaretçileri ile buluşturmaktadır.

 

Bu proje çerçevesinde yapılan çalışmalar arasında kitap sanatları, hat koleksiyonu ve resim koleksiyonu da var. Ayrıca dijital olarak katılımcılara sunulan eserler arasında Abidin Dino Arşivinin yanı sıra Emirgan Arşivi de yer almakta. Bu arşivlerin bir diğer özelliği de yüksek çözünürlüğe sahip görsellerle desteklenmeleri. http://www.digitalssm.org

 

İSAM Dijital Kütüphane

 

İSAM, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Araştırmaları Merkezi olarak adlandırılan bir kuruluştur. Dijital bir hizmet bu kuruluş tarafından da okumaya merakı olanların yanı sıra araştırmacıların hizmetine sunulmaktadır.

 

Bu online kütüphane Türkiye genelinde en iyiler arasında yer alırken dijital ortama aktarılmış pek çok eser bulunmaktadır. Kütüphaneden yararlanabilmek için üye olma zorunluluğu bulunmamaktadır. Eski eserlerin yoğun olarak bulunduğu bu sanal platformda Osmanlıca yazılmış birçok kaynağa ulaşmak mümkün.

 

Osmanlıca makale, risale, kadı sicil dosyaları, salname ve ulema sicil dosyaları bu online kütüphane üzerinden erişim sağlanabilecek eserler arasında ilk akla gelenlerden bazıları. Detaylı araştırmalar yapmak isteyenler için bu online kütüphane de sunduğu kaynaklar açısından cazip seçenekler arasında. http://ktp.isam.org.tr

 
Tübitak Online Kütüphane

 

Tübitak’ın tüm yayınlarının ve dergilerinin yer aldığı online kütüphane https://services.tubitak.gov.tr adresine erişim sağlanarak ziyaret edilebilir. Web adresleri üzerinden bu sanal kütüphanelere erişim sağlandığında okuyucuların ilgi alanlarına uygun eserlere ulaşması oldukça kolaydır.

 

Online uygulamaların varlığı bilgiye ulaşmayı kolaylaştırırken okuma merakı olanlar açısından da büyük bir avantaj sunar. Günümüzün gelişen teknolojileri sayesinde her tür yazılı ve görsel esere ulaşmak teknolojik cihazların yardımı ile mümkün hale gelirken fiziksel mekanlara olan ihtiyacı da azaltmaktadır.

 

SALT Araştırma

 

SALT Araştırma’nın sunduğu online kaynaklar da araştırmaya merakı olanları cezbedebilecek özelliklere sahiptir. Sosyal yaşam, ekonomik tarih ve görsel pratikler üzerine yapılmış çalışmalar sayısal platformlarda incelenmek istendiğinde web adresi ziyaret edilebilir.

 

Bu araştırmalar arasında yer alan diğer eserler ise Türkiye Sanat Tarihi’ni içeren ve 1950’den sonra yazılmış eserler, Türkiye’de mimarlık ve tasarımın gelişmesi (20.yüzyıl), Osmanlı İmparatorluğu’nun son yüzyılı ve 20. Yüzyılın başında toplum ve coğrafyada yaşanan değişimleri kapsayan yayınlardır. Bu bilgiler yazılı ve görsel kaynaklarla okuyuculara sunulmaktadır.

 

http://archives.saltresearch.org

Bu konular da ilginizi çekebilir:

Çapraz Okuma Tekniği Nedir Nasıl Uygulanır?

Kitap Kurtlarına En Ekonomik Şekilde Kitap Okuma Tavsiyeleri

Biblioterapi Nedir Hangi Amaçla Kullanılır?

Roman Okumaya Hemen Başlamak İçin 7 Neden

16 Yorumlar

Yorumlara link eklemeyiniz tıklanabilir link olan yorumlar yayınlanmaz. Please don' t add your links at the comments they will not published.

  1. Müthiş güzel bir yayın olmuş Derya. Eline sağlık canım. Verdiğin linklere teker teker giriyorum şimdi. :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Faydam olursa çok sevinirim gerçekten uzun süren bir araştırma oldu biraz da uzak olduğum için sanırım ama neyse bitti:)

      Sil
  2. I think it is wonderful that there are so many online resources available now as well!

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Yes, especially in this pandemic times I prefer online reading.

      Sil
  3. ooooo hiç bilmiyordum yaa çok faydalı bilgi saol :)

    YanıtlaSil
  4. Bu benim için çok kıymetli bir paylaşım oldu Deryacığım. Pek çok kez uğramam gerekecek. Çok teşekkür ederim 🙏😍💐😊🤚

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ben yazarken çoğu kişi biliyordur dedim ama sosyal medyadan da aldığım mesajlardan anladım ki bilmeyen çok insan varmış. Sevindim faydalı olduğuma:)

      Sil
  5. Okumak için birçok neden var, yazmak için ise önce sebat lazım. Kızım sen gerçekten bloğuna sadık çok değerli bir blog yazarısın. Seni kutluyorum 😊

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ece ablacım hem bloglarımı seviyorum hem de yazmak benim için bir terapi. Hani komşular, arkadaşlar birbirlerine yaşadıklarını anlatır ya ben pek sosyal değilim o anlamda o yüzden yaşadıklarımı blogda paylaşıyorum:)

      Sil
  6. Sık kullanılanlara ekledim.Çok güzel oldu bu bilgi :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Çok sevindim canım. Beni de bu kadar bol kaynak olması sevindirdi.

      Sil
  7. Ben de kütüphaneleri çok seviyorum. Son zamanlarda ziyaret etmek pek mümkün olmuyordu, online kütüphaneleri duymamıştım. Sayenizde öğrenmiş oldum. Bilgilendirici yazınız için teşekkür ederim. Benim için kaynak niteliğinde oldu şuan :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Pandemi döneminde biraz uzaklaştım kütüphaneden. Herkesin tuttuğunu düşünüp gitmiyordum. Online okumak benim için çok iyi oldu bu dönemde.

      Sil
  8. Küyüphane çok severim ancak uzun zaman oldu gitmeyeli. Bunlar çok işime yarayacak. Çok teşekkürler canım :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Faydalı olmasına çok sevindim. Online imkanlar olması bize zamandan da kazandırıyor:)

      Sil
Daha yeni Daha eski